بررسی مقاومت به خشکی در لاین های پیشرفته جو براساس صفات مورفو فیزیولوژیک، شاخص های مقاومت به خشکی و واکنش های بیوشیمیایی

به منظور بررسی تحمل خشکی 24 لاین پیشرفته جو با استفاده از شاخص های مقاومت به خشکی، صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، آزمایشی در سال زراعی 92-1391 به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار در شرایط آبی و دیم در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه انجام شد. عملکرد دانه، وزن هزاردانه، تعداد دانه در سنبله، ارتفاع بوته، طول سنبله، طول ریشک، طول پدانکل، مقدار سبزینگی برگ، هدایت روزنه ای، محتوای آب نسبی برگ و فعالیت آنزیم های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز در هر دو محیط مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین شاخص های حساسیت به تنش، تحمل، میانگین هندسی تولید، متوسط تولید، تحمل تنش، نسبت افت عملکرد، عملکرد و پایداری عملکرد بر اساس عملکرد در هر دو شرایط محاسبه شدند. تجزیه مرکب نشان داد که محیط به طور معنی داری بر روی عملکرد، اجزای آن، طول بوته، طول پدانکل، مقدار کلروفیل کل و سبزینگی برگ تاثیر گذاشته به طوری که میانگین این صفات در شرایط تنش کمتر از شرایط فاقد تنش بود. همچنین اعمال تنش باعث افزایش معنی دار فعالیت آنزیم های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و پرواکسیداز شده و فعالیت این آنزیم ها در محیط دیم بیشتر از محیط آبی تخمین زده شد. تجزیه واریانس صفات تنوع قابل ملاحظه ای بین ژنوتیپ ها نشان داد. نتایج حاصل از همبستگی کلیه ویژگی ها در شرایط دیم نشان داد که بین عملکرد و شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک، دوره پرشدن دانه و کاتالاز همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. در شرایط بدون تنش نیز عملکرد با شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک همبستگی معنی داری نشان داد. شاخص های mp، gmp، sti و harm با عملکرد در هر دو شرایط، همبستگی بالایی داشته و بر اساس نمودار سه بعدی این شاخص ها، ژنوتیپ های 1، 9 و 12 مناسب ترین ژنوتیپ ها برای هر دو شرایط در نظر گرفته شدند. با توجه به نمودار بای پلات حاصل از دو مولفه اصلی اول و دوم نیز، این ژنوتیپ ها نسبت به سایر ژنوتیپ ها دارای تحمل بیشتری به تنش خشکی بودند. در مقابل، عملکرد ژنوتیپ های 16، 20، 21 و 22 کاهش بیشتری را در شرایط تنش نشان داد.